در عصر حاضر تحول موارد وقف از موارد عینی و مادی به موارد معنوی، فضای مجازی و سایر موارد حقوقی، تأثیر فراوانی بر گسترش وقف و تأثیرگذاری آن در پیشرفت جوامع کرده است. از طرفی گسترش مطالعات میان رشتهای، عاملی برای تحلیل رویکردهای مختلف از منظرهای گوناگون شده است. توسعه مطالعات اجتماعی با رویکردی اسلامی یکی از موارد مهم پژوهشهای میان رشته ای در حال گسترش در این زمینه است. البته باید اذعان کرد که این مطالعات به مراتب سختتر و پیچیدهتر از سایر مطالعات میان رشتهای در حوزههای علوم دیگر است. در این کتاب تلاش شده است وقف به عنوان یک حوزه مهم علمی از منظر اسلامی و سایر علوم مختلف اجتماعی به ویژه ارتباطی و فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
وقف علاوه بر یک اقدام خیرخواهانه و احسان ماندگار بودن، یک رسانه کامل است که پیام اسلامی را به جامعه منتقل میسازد. این رسانه به خوبی نشان داده است که به رغم رویکردهای مختلف در نگاه به رسانه، تعامل میان دین و رسانه امکان پذیر بوده است. البته بدیهی است که بسیاری از مفاهیم عمیق دینی، از طریق رسانههای نوین به دلیل ضعفهایی که ذاتی ماهیت این رسانهها است، نمیتوانند به شکل کامل منتقل شوند؛ اما به این معنا نیست که بتوان از رسانههای مدرن به شکل بهینه در انتقال مفاهیم دینی، حتی در حد نازل استفاده کرد. طبیعی است که در این زمینه باید دقت کرد تا لطمهای به مفاهیم عمیق دینی نخورد و جامعه بتواند وضعیت معنای نسبی انتقال یافته را با معانی والای دینی مقایسه کند.
وقف همچنین یک حلقه ارتباطی، یک فرهنگ دینی، یک سرمایه انسانی و اجتماعی، یک پایگاه اقتصادی - تجاری، یک جریان آموزشی - علمی و یک نمود هنری است. جامعهای که با وقف آشنا میشود، جامعه عقب افتاده نخواهد بود. توسعه وقف، در حقیقت، توسعه تمدن جوامع اسلامی است. به همین دلیل از صدر اسلام تاکنون این سنت حسنه هیچگاه متوقف شده است. هم اکنون نیز آمار موجود نشان دهنده گسترش و توسعه وقف در کلیه جوامع اسلامی از جمله ایران میباشد.
موضوع کتاب حاضر بررسی وقف از منظرهای گوناگون است و از یک مقدمه، هشت فصل و یک نتیجه گیری تشکیل شده است. فهرست کتاب به شرح زیر است:
مقدمه مؤلف
فصل اول: معنا شناسی، تحولات گفتمانی و تبیین ارتباطی وقف
فصل دوم: وقف به مثابه رسانه
فصل سوم: جایگاه وقف در فرهنگ اسلامی
فصل چهارم: کارکردهای حقوقی، اقتصادی و اجتماعی وقف
فصل پنجم: کارکردهای فرهنگی و ارتباطی وقف
فصل ششم: کارکردهای آموزشی، علمی و هنری وقف
فصل هفتم: وقف و واقفان، مطالعه موردی
فصل هشتم: آسیب شناسی وقف
نتیجه گیری
ارجاع: بشیر، حسن (1393)فرهنگ وقف: مفاهیم بنیادین فرهنگ اسلامی،دفتر نشر فرهنگ اسلامی.