مشارکت اجتماعی در سالمندان یکی از عوامل کلیدی در مباحث سالمندی فعال است. مشارکت اجتماعی سالمندان تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل زمینه‌ای قرار می‌گیرد. مطالعه حاضر با هدف تبیین عوامل تسهیلگر و موانع مشارکت اجتماعی سالمندان مقیم جامعه انجام گرفته است. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی با رویکرد گراندد تئوری است. جامعه مورد‌مطالعه را سالمندان مقیم جامعه تشکیل می‌دادند که توانایی برقراری ارتباط مؤثر و تمایل به مشارکت در تحقیق را دارا بودند.

جمع‌آوری اطلاعات با روش مصاحبه عمیق نیمه‌ساختارمند انجام شد. نمونه‌گیری در شروع به صورت هدفمند و در ادامه به صورت نظری تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. درمجموع با 15 مشارکت‌کننده مصاحبه شد. مصاحبه با هر مشارکت‌کننده در‌مجموع 45 تا 60 دقیقه به طول انجامید (هر جلسه 20 الی 30 دقیقه). جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تجزیه و تحلیل اشتراوس و کوربین 2015 استفاده شد.

سه مقوله اصلی مستخرج از این مطالعه عبارت‌اند از: سالمند مشارکت‌طلب، خانواده مشارکت‌پرور و ظرفیت جامعه برای مشارکت اجتماعی سالمند. هریک از طبقات اصلی دارای زیر مقوله‌هایی هستند که درمجموع برای سه مقوله یازده، زیر مقوله پدیدار شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تسهیل مشارکت اجتماعی در سالمندان، متأثر از عملکرد فرد، خانواده و جامعه به صورت هم‌زمان است و لازم است که در این زمینه‌ها برنامه‌ریزی مناسب انجام پذیرد. فراهم کردن عوامل تسهیل‌کننده جهت توسعه مشارکت اجتماعی در سالمندان می‌تواند حرکت به سمت سالمندی فعال را تسهیل کند.

کلیدواژه: مشارکت اجتماعی، سالمند، عوامل تسهیلگر، موانع

ارجاع: امینی، راضیه، محمدی شاهبلاغی، فرحناز، نوروزی تبریزی، کیان و ستاره فروزان، آمنه (1400) عوامل تسهیلگر و موانع در مشارکت اجتماعی سالمندان مقیم جامعه: یک مطالعه کیفی، مجله سالمندی ایران، ۱۶ (۲):187-172.