Community-Based Approach: A Guide to Special Neighborhood Interventions for Facilitators and Community-Based Program Activists
رفاه اجتماعی در تعریف، به هرگونه اقدام، از سیاست گذاری تا ارائه خدمات با هدف کاهش بار مشکلات اجتماعی گفته می‌شود. طی دهه‌های اخیر با تغییر مفهوم رفاه از مفاهیم کاملاً عینی مانند بهداشت، آموزش، اشتغال و... به مفاهیم ذهنی مانند احساس رضایت‌مندی مردم، رویکردهای سیاستی و ارائه خدمات نیز تغییر کرده‌اند. احساس رضایت هم با مشارکت مردم در تمامی وجوه اصلی مشارکت، یعنی سهیم شدن در قدرت و اختیارات، نظارت بر سرنوشت خویش و دست یابی به فرصت‌های پیشرفت برای همه افراد به ویژه افراد طبقات آسیب پذیر جامعه حاصل می‌گردد. این رضایت زمینه اعتماد متقابل بین مردم و نیز بین مردم با دولت را فراهم می‌کند و نتیجه آن ایجاد و ارتقای سرمایه اجتماعی در جامعه است و سرمایه اجتماعی نیز متقابلاً اعتماد ساز خواهد بود. در توسعه اجتماعی بر ارتباط بین مشارکت و رفاه در جامعه تأکید می‌شود، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بین هنجارهای مشارکتی و اعتماد اجتماعی با احساس رفاه اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. سازمان بهزیستی کشور با عنایت به اسناد بالا دستی و سیاست‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جهت محقق ساختن رفاه اجتماعی و پیشبرد راهبردهای توسعه ای "توسعه الگوهای اجتماع محور در ارائه خدمات سازمان" و "گسترش مشارکت مردم در برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها" بر استفاده از رویکرد اجتماع محور در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بالأخص اعتیاد تأکید دارد. در رویکرد اجتماع محور، مردم آزادانه و آگاهانه تصمیم می‌گیرند موضوعات مؤثر بر ارتقای کیفیت زندگی خودشان را انتخاب و برای بهبود شرایط زندگی خود تلاش کنند. سازمان‌ها و نهادها به مردم اجتماع اعتماد دارند و باور به حق مردم در تصمیم گیری، انتخاب و در دست گرفتن سر رشته امور زندگی خودشان، یک اصل است. این بینش در ارائه خدمات بسیار زیادی کاربرد دارد اما در مسائل پیچیده و چند وجهی اجتماعی مثل اعتیاد جایگاهی ویژه تر پیدا می‌کند. لذا اعتقاد در سازمان بر این است که رویکرد اجتماع محور و مشارکتی در کاهش بروز و شیوع اعتیاد، ایجاد حس اعتماد اجتماعی و افزایش سرمایه اجتماعی نقشی به سزا ایفا خواهد کرد. موضوع اصلی کتاب حاضر آشنایی با رویکرد اجتماع محور در راستای کاهش اعتیاد است که مشتمل بر یک مقدمه، یک پیشگفتار و دوازده فصل به شرح زیر است: مقدمه پیشگفتار فصل اول: رویکرد اجتماع محور چیست؟ فصل دوم: مبانی اجتماع محور فصل سوم: فرایند مداخله اجتماع محور، یک نگاه کلی فصل چهارم: امکان سنجی برای موفقیت انتخاب اجتماع برای آغاز برنامه فصل پنجم: ورود به اجتماع، یک گام اساسی فصل ششم: تشکیل تیم داوطلب و آموزش فصل هفتم: جلب مشارکت و همکاری ذینفعان فصل هشتم: ارزیابی محله ای و تحلیل وضعیت فصل نهم: تدوین و اجرای طرح‌های اجتماع محور فصل دهم: پایش و ارزیابی فرایند مداخله اجتماع محور در مقیاس کلان فصل یازدهم: اصول خروج از اجتماع محلی فصل دوازدهم: مستندسازی فعالیت‌های اجتماع محور ارجاع: وطن‌پرست، ابوالفضل، خزایلی‌پارسا، فاطمه و اصفهانی، زهرا (1398) رویکرد اجتماع‌محور: راهنمای مداخله‌های محله‌ای ویژه‌ی تسهیلگران و فعالان برنامه‌های اجتماع‌محور، ناشر: سازمان بهزیستی کشور.
