Local and regional development from the perspective of institutional approach
روند تحولات توسعه محلی و منطقه ای به لحاظ نظری، روش شناختی و تجربی نشان میدهد تئوریهایی که عموماً در قالب رویکردهای بالا به پایین برنامه ریزی، سیاستگذاری و تصمیم گیری شکل گرفته بودند نتوانستند منطقه و توسعه منطقه ای را آنچنان که لازم است تبیین کنند و به همین خاطر اتخاذ چنین رویکردهایی علاوه بر اینکه نتوانستهاند نابرابریهای توسعه منطقه ای را کاهش دهند بلکه ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی درونی مناطق و سطوح محلی را نیز از هم گسیختهاند. دلایل شکست چنین رویکردهایی متنوعاند که در این کتاب به آن پرداخته شده است؛ شکست رویکردهای بالا به پایین همزمان با چالشهای مطرح شده ناشی از فشارهای جهانی شدن، هم در محافل دانشگاهی و هم در عرصه سیاست گذاری منجر به تفکر دوباره در مورد توسعه محلی و منطقه ای شد و در نتیجه آن مجموعه ای از سیاستهای توسعه محلی و منطقه ای در قالب رویکرد پایین به بالا ظهور یافته است. در این میان، رویکرد نهادی یکی از مؤخرترین رویکردهاست که از دهه ۱۹۹۰ در چارچوب کلان رویکردهای پایین به بالا فرموله شده است و مباحث تئوریکی و نیز نتایج تجربی برگرفته از آن نشان میدهد که این رویکرد توانسته است به صورت بنیادی توسعه در سطوح محلی و منطقه ای را به دنبال داشته باشد. نویسندگان کتاب اعتقاد دارند که هر گونه برنامه و سیاست توسعه ای در سطح محلی و منطقه ای باید مبتنی بر پایههای نظری قوی و در چارچوب رویکرد و نظریه ای مشخص صورت گیرد و اصولاً انجام اقدامات توسعه ای در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی سیاسی و زیست محیطی بدون پشتوانه نظری کاری عبث و بیهوده بوده و نتیجه ای جز ناپایداری و از هم گسیختگی روابط اجتماعی، اقتصادی و تخریب محیط زیست را به دنبال نخواهد داشت. در این کتاب سعی شده است تا ضمن تبیین و تشریح نظری رویکرد نهادی و عناصر، مؤلفهها و مفاهیم مرتبط با آن در توسعه محلی و منطقه ای، به صورت تجربی نیز نشان داده شود که رویکرد نهادی میتواند به عنوان رویکردی نوین و جایگزین در توسعه محلی و منطقه ای به کار رود. باید اشاره کرد که کتاب حاضر اولین کتاب در زمینه توسعه محلی و منطقه ای از دیدگاه نهادی در داخل کشور است و بنابراین میتواند آموزههای نظری و کاربردی قابل توجهی در برداشته باشد. موضوع اصلی کتاب حاضر تبیین و بررسی توسعه محلی و منطقه ای با اتخاذ رویکرد نهادی است که مشتمل بر یک مقدمه و نه فصل به شرح زیر است: مقدمه فصل اول: سرآغاز فصل دوم: تحولات رویکردهای توسعه محلی و منطقه ای فصل سوم: نهادگرایی در توسعه محلی و منطقه ای فصل چهارم: مفاهیم پایه نهادگرایی در توسعه محلی و منطقه ای فصل پنجم: ظرفیت نهادی و توسعه محلی و منطقه ای فصل ششم: حکمروایی منطقه ای، بستر نقش آفرینی نهادها فصل هفتم: نهادها، عوامل نهادی و رویه ای شدن توسعه پایدار منطقه ای فصل هشتم: تحولات توسعه منطقه ای ایران از منظر رویکرد نهادی فصل نهم: رابطه ظرفیت نهادی و توسعه پایدار منطقه ای (مطالعه ای تجربی از شهرستانهای ایران) ارجاع: کاظمیان، غلامرضا، فرجی راد، خدر (1392) توسعه محلی و منطقهای از منظر رویکرد نهادی، ناشر: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.