توانمندسازی شهروندان در سکونتگاههای تصرفی: دولت محلی، جامعه مدنی و کاهش فقر شهری
Empowering Citizens in Occupied Settlements: Local Government, Civil Society, and Urban Poverty Reduction
با رشد سریع جمعیت شهرنشین در جهان، فقر شهری نیز در کشورهای مختلف جهان به ویژه در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین به شدت شایع شده است به طوری که در اغلب شهرهای جهان بین ۳۰ الی ۶۰ درصد جمعیت شهری، ساکن زاغه‌ها و سکونتگاههای تصرفی و غیررسمی هستند، حقوق مدنی و سیاسی این افراد یا نادیده گرفته می‌شود یا همواره مورد تجاوز قرار می‌گیرد. آن‌ها با محرومیت‌های متعددی مواجه هستند که شامل گرسنگی، ساعات طولانی کار در ازای دستمزدی اندک، مریضی و آسیب‌های جسمی، مرگ زودرس ناشی از شرایط نامناسب زیست و عدم یا کمبود دسترسی به آب آشامیدنی خدمات بهداشتی و مراکز درمانی می‌شود. بسیاری از این افراد همواره در معرض خطر دائمی تخلیه سکونتگاه و دیگر انواع خشونت‌های شهری قرار دارند.
هیچ یک از این مشکلات را نمی‌توان بدون تغییرات محلی رفع نمود و کتاب حاضر سعی می‌کند مفاهیم مرتبط با توانمندسازی را از تجربیات جهانی استخراج و به خوانندگان علاقه‌مند ارائه نماید. این کتاب بیان می‌دارد که فقر شهری با شکست دولت‌ها و سازمان‌های حامی در حمایت از فرایندهای محلی تحکیم شده است و بنابراین اقدام ضروری در این زمینه، هدایت کمک‌ها و حمایت‌های موجود به سمت سازمان‌های محلی است. کتاب شامل نمونه‌های موردی از سازمان‌های دولتی خلاق و نوآور در تایلند، مکزیک، فیلیپین و نیکاراگوئه و فرایندهای ایجادشده در سطح اجتماعات شهری در هند، آفریقای جنوبی، پاکستان و برزیل است که رویکردهای مؤثرتری را برای کاهش فقر شهری به تصویر می‌کشند، چنین رویکردهایی شامل تقویت سازمان‌های فقرا و بی‌خانمانان به شیوه‌ای است که با ایجاد حس مسئولیت پذیری در قبال اعضا آن‌ها را قادر می‌سازد تا راه حل‌های خویش را به وجود بیاورند و ظرفیت بیشتری برای بحث و چانه زنی با نهادهای تأمین کننده زیرساخت‌ها، خدمات، اعتبار و زمین لازم برای ساخت مسکن در خود ایجاد نمایند.
چنین حمایتی از فرایندهای محلی برای کاهش فقر شهری ضروری است، از آنجایی که موضوع توانمندسازی اجتماعات شهری در دستور کار نهادها و سازمان‌های مختلف شهری کشور عزیزمان قرارگرفته است، آشنایی با تجربیات تأثیرگذار توانمندسازی در نقاط مختلف جهان می‌تواند زمینه ساز تحقق پروژه‌های کارآمد و مؤثر حرفه ای توسط برنامه ریزان و نیز انجام پژوهش‌های موفق دانشگاهی توسط دانشجویان مشتاق شود.
موضوع اصلی کتاب حاضر بررسی توانمندسازی شهروندان در سکونتگاه های تصرفی با استفاده از تجربه‌های جهانی است که مشتمل بر سه بخش به شرح زیر است:
بخش یک: مقدمه
1-مقدمه
بخش دو: طرح‌های دولتی
2-دهه تغییرات: از دفتر توسعه اجتماعات شهری تا مؤسسه توسعه نهادهای اجتماعی در تایلند
3-برنامه رهن جمعی: یک برنامه ابتکاری مسکن اجتماعی در فیلیپین و پیامدهای آن
4-صندوق مسکن عمومی ملی مکزیک (فونهاپو)
5-مشارکت و پایداری در پروژه‌های اجتماعی: تجربه برنامه توسعه محلی در نیکاراگوئه
بخش سه: اقدامات جامعه مدنی
6-فعالیت انجمن ساماجی بهبود در فیصل آباد پاکستان
7-برنامه شهری اصلاحات و گسترش خانه‌ها: کازاملهور /PPAC
8-عصر شهرها و سازمان‌های فقرای شهری: اقدامات فدراسیون-بی خانمانان آفریقای جنوبی
9-توسعه ایجاد شده در سطوح پایه جامعه:
اتحادیه اسپارک، فدراسیون ملی سکونت گاه‌های فرودست و ماهیلا میلان
بخش چهار: نتیجه گیری
10-کاهش محرومیت‌ها در محدوده‌های شهری
11-نقش سازمان‌های ملی و فراملی
ارجاع: میتلین، دیانا، ساترسویت، دیوید و روستا، مجید (1395) توانمندسازی شهروندان در سکونتگاههای تصرفی: دولت محلی، جامعه مدنی و کاهش فقر شهری، مترجم: کیانوش ذاکرحقیقی، ناشر: وزارت مسکن و شهرسازی سازمان عمران و بهسازی شهری.
هیچ یک از این مشکلات را نمی‌توان بدون تغییرات محلی رفع نمود و کتاب حاضر سعی می‌کند مفاهیم مرتبط با توانمندسازی را از تجربیات جهانی استخراج و به خوانندگان علاقه‌مند ارائه نماید. این کتاب بیان می‌دارد که فقر شهری با شکست دولت‌ها و سازمان‌های حامی در حمایت از فرایندهای محلی تحکیم شده است و بنابراین اقدام ضروری در این زمینه، هدایت کمک‌ها و حمایت‌های موجود به سمت سازمان‌های محلی است. کتاب شامل نمونه‌های موردی از سازمان‌های دولتی خلاق و نوآور در تایلند، مکزیک، فیلیپین و نیکاراگوئه و فرایندهای ایجادشده در سطح اجتماعات شهری در هند، آفریقای جنوبی، پاکستان و برزیل است که رویکردهای مؤثرتری را برای کاهش فقر شهری به تصویر می‌کشند، چنین رویکردهایی شامل تقویت سازمان‌های فقرا و بی‌خانمانان به شیوه‌ای است که با ایجاد حس مسئولیت پذیری در قبال اعضا آن‌ها را قادر می‌سازد تا راه حل‌های خویش را به وجود بیاورند و ظرفیت بیشتری برای بحث و چانه زنی با نهادهای تأمین کننده زیرساخت‌ها، خدمات، اعتبار و زمین لازم برای ساخت مسکن در خود ایجاد نمایند.
چنین حمایتی از فرایندهای محلی برای کاهش فقر شهری ضروری است، از آنجایی که موضوع توانمندسازی اجتماعات شهری در دستور کار نهادها و سازمان‌های مختلف شهری کشور عزیزمان قرارگرفته است، آشنایی با تجربیات تأثیرگذار توانمندسازی در نقاط مختلف جهان می‌تواند زمینه ساز تحقق پروژه‌های کارآمد و مؤثر حرفه ای توسط برنامه ریزان و نیز انجام پژوهش‌های موفق دانشگاهی توسط دانشجویان مشتاق شود.
موضوع اصلی کتاب حاضر بررسی توانمندسازی شهروندان در سکونتگاه های تصرفی با استفاده از تجربه‌های جهانی است که مشتمل بر سه بخش به شرح زیر است:
بخش یک: مقدمه
1-مقدمه
بخش دو: طرح‌های دولتی
2-دهه تغییرات: از دفتر توسعه اجتماعات شهری تا مؤسسه توسعه نهادهای اجتماعی در تایلند
3-برنامه رهن جمعی: یک برنامه ابتکاری مسکن اجتماعی در فیلیپین و پیامدهای آن
4-صندوق مسکن عمومی ملی مکزیک (فونهاپو)
5-مشارکت و پایداری در پروژه‌های اجتماعی: تجربه برنامه توسعه محلی در نیکاراگوئه
بخش سه: اقدامات جامعه مدنی
6-فعالیت انجمن ساماجی بهبود در فیصل آباد پاکستان
7-برنامه شهری اصلاحات و گسترش خانه‌ها: کازاملهور /PPAC
8-عصر شهرها و سازمان‌های فقرای شهری: اقدامات فدراسیون-بی خانمانان آفریقای جنوبی
9-توسعه ایجاد شده در سطوح پایه جامعه:
اتحادیه اسپارک، فدراسیون ملی سکونت گاه‌های فرودست و ماهیلا میلان
بخش چهار: نتیجه گیری
10-کاهش محرومیت‌ها در محدوده‌های شهری
11-نقش سازمان‌های ملی و فراملی
ارجاع: میتلین، دیانا، ساترسویت، دیوید و روستا، مجید (1395) توانمندسازی شهروندان در سکونتگاههای تصرفی: دولت محلی، جامعه مدنی و کاهش فقر شهری، مترجم: کیانوش ذاکرحقیقی، ناشر: وزارت مسکن و شهرسازی سازمان عمران و بهسازی شهری.