مشارکت اجتماعی ازجمله مفاهیم پیچیده در علوم اجتماعی است که قدمت آن به‌اندازه عمر بشر است و دارای تاریخچه‌ای بسیار طولانی است و رسالت آن سهیم نمودن انسان در سرنوشت خویش است. شکل‌گیری و استمرار این فرایند در جامعه، مستلزم وجود عوامل و شرایط بسیاری است.

در این راستا پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی میزان مشارکت اجتماعی در شهرستان تربت‌حیدریه بپردازد و تأثیر تعهد به اخلاق شهروندی را بر آن مورد سنجش قرار دهد، مدل در نظر گرفته شده (با الهام از دیدگاه‌های پارسونز، چلبی، هانتیگتون، هابرماس، آیزن و فیش باین و...) شامل متغیرهای تعهد به اخلاق شهروندی و متغیرهای زمینه‌ای است که به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر مشارکت اجتماعی دخالت داده شده‌اند، روش بررسی در این پژوهش پیمایش است که 252 نفر از بین شهروندان 20-70 ساله شهرستان تربت‌حیدریه به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای طبقه‌بندی تصادفی، پرسشنامه در بین آن‌ها توزیع شد و پس از آن داده‌ها تحلیل شدند.

 یافته‌های پژوهش نشان داد که بین تحصیلات، درآمد، محل سکونت و مشارکت اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد؛ اما رابطه جنسیت، سن، تأهل، اشتغال و مشارکت اجتماعی معنادار نشد. همچنین؛ بین تعهد به اخلاق شهروندی و مؤلفه‌های آن و مشارکت اجتماعی شهروندان رابطه معنادار و مستقیم مشاهده شد. تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که چهار متغیر (مسئولیت اجتماعی، فعالیت مدنی، سازگاری اجتماعی، سن) درمجموع 0/430 از تغییرات متغیر وابسته مشارکت اجتماعی را تبیین کردند. نمودار تحلیل مسیر نشان داد که متغیر مسئولیت اجتماعی در مقایسه با دیگر متغیرها، تأثیر بیشتری بر مشارکت اجتماعی داشته است.

کلیدواژه: اخلاق شهروندی، تربت حیدریه، مشارکت اجتماعی

ارجاع: سلیمان تربتی، محدثه (1393) تأثیر تعهد به اخلاق شهروندی بر مشارکت اجتماعی در شهرستان تربت حیدریه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س).