در دنياي امروز يکي از مسائل و دغدغه‌های بشر رسيدن به رشد و پيشرفتي است که متضمن نيازها، حقوق و آزادی‌های بنيادين او باشد. در اين ميان حق بر توسعه مي‌تواند به عنوان فرآيندي جامع که مؤلفه‌های گوناگون و متعدد اجتماعي و اقتصادي را در بر دارد، اين مهم را برآورده سازد. به علاوه يکي از عناصر مهم حق بر توسعه که در اعلاميه مربوط به اين حق و ديگر اسناد بین‌المللی نيز مورد تأکید واقع شده، مشارکت مردم به ويژه در قالب عمومي و جمعي در تمامي سطوح تحقق توسعه و پيشرفت جوامع اعم از برنامه‌ريزي، سياست‌گذاري، اجرا و نظارت بر روند آن می‌باشد.
در اين پژوهش هدف و مسئله اصلي بررسي نقش و جايگاه سازمان‌هاي مردم نهاد به عنوان مهم‌ترين نماد مشارکت مدني در ارتقا و تحقق حق بر توسعه و هم‌چنين در دو زمينه حق بر سلامت و حق بر محيط زيست در سطح ملي و بین‌المللی مي‌باشد که با استفاده از روش توصيفي-تحليلي به دنبال پرداختن به اين موضوع مي‌باشد. از آن‌جايي‌که در راستاي تحقق و ارتقاي حق بر توسعه، برنامه‌ها و اهداف آن نه تنها همکاري ميان کشورها (دولت‌ها) لازم است بلکه تا حد زيادي پذيرش آن از سوي مخاطبين اصلي يعني مردمان نيز ملاک اعتبار برنامه‌های منتهي به توسعه می‌باشد، درنتيجه سازمان‌هاي مردم نهاد از طريق آموزش، اطلاع رساني به مردم و نيز دخيل کردن آنان در سطوح مختلفي نظير تصميم‌گيري به تحقق و ارتقاي توسعه کمک مؤثری خواهند کرد.
هم‌چنين اين سازمان‌ها مي‌توانند انعکاس نياز و خواست مردم به حاکميت‌ها در عرصه بين‌المللي بوده و نواقص و يا موانع فراروي نيل به حق بر توسعه را به خوبي براي دولت‌ها نمايان سازند و از سويي ديگر نيز مي‌توانند زمينه‌ساز تدوين و توسعه مقررات و موازين مربوطه در اين مسير باشند. البته سازمان‌های مردم نهاد به عنوان بخش غيردولتي در اين مسير با مشکلات و موانع متعددي مواجه هستند که ضمن توجه به علت و ريشه يابي اين مسائل بايد در صدد رفع آن‌ها برآمد.
کلیدواژه: حق بر توسعه، حقوق بشر، حق بر محیط زيست سالم، حق بر سلامت، سازمان‌هاي مردم نهاد
ارجاع: مستأجران، پگاه (1398)بررسي نقش سازمان‌های مردم نهاد در حق بر توسعه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي - واحد نجف آباد.
