حاج حسین ملک، واقف و بنیان‌گذار کتابخانه و موزه ملی ملک در ۱۱ ربیع‌الاول سال ۱۲۸۸ ه.ق (۱۲۵۰ خورشیدی) در تهران متولد شد. ثروتمند بزرگ زاده تهران و ساکن در مشهد که خیریات و موقوفات او مشهور است. گستردگی موقوفات مرحوم ملک تا حدی است که فقط آستان قدس رضوی اداره‌ای به نام اداره موقوفات ملک دارد.

کتابخانه ای که ملک از حدود سال ۱۲۷۸ خورشیدی فراهم آورد، ابتدا در مشهد بود و سپس به خانه پدری او در بازار بین‌الحرمین تهران منتقل شد تا در اختیار اهل فضل و دانش قرار گیرد. آن گاه در سال ۱۳۱۶ تقدیم آستان امام رضا (ع) شد. حسین ملک همچنین املاک و مستغلات زیادی را در تهران و خراسان وقف امور خیریه و عام‌المنفعه کرده و بدین ترتیب در جایگاه بزرگ‌ترین واقف تاریخ معاصر ایران نشسته است.

از دیگر کارهای خیریه او اختصاص دو میلیون متر مربع زمین جهت ساخت خانه برای فرهنگیان و واگذاری چند ده هزار متر زمین برای پارک عمومی در مشهد است. یکی از میدان‌های اصلی شهر مشهد ملک‌آباد نام دارد که در جوار باغ بسیار بزرگی به همین نام قرار گرفته است. این واقف بزرگ و دوستدار فرهنگ در چهارم مردادماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی در ۱۰۱ سالگی چشم از جهان فروبست و در حرم امام رضا علیه‌السلام به خاک سپرده شد.